Lazım olarsa, həmin əməkdaş Azərbaycan Respublikası vətəndaşlığına qəbul olunmuş şəxsin qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş sənədlərini nəzərdən keçirir.

6. Vətəndaş ümumvətəndaş pasportu üçün bir neqativdən eyni ölçüdə çıxarılmış, sifətin papaqsız, gündəlik həyatda ona xas olan xarici görkəm və əlamətlərlə (eynək, saqqal, bığ və s.) yalnız öndən görünüşü təsvir edilmiş fotoşəkilləri ərizə və başqa sənədlərlə birlikdə yaşadığı yerin xüsusi daxili işlər orqanına təqdim etməlidir.

Fotoşəklin kağızının keyfiyyəti, ölçüsü və ona dair digər texniki tələblər barədə məlumat ümumvətəndaş pasportunu verən xüsusi daxili işlər orqanının binasında görünən yerdə asılmalıdır.

7. Vətəndaşın yaşadığı yerin xüsusi daxili işlər orqanının məsul əməkdaşı ümumvətəndaş pasportunun verilməsi barədə ərizə üzrə məlumatları yoxlayandan sonra ərizədə həmin məlumatların düzgünlüyünü öz imzası və gerbli möhürlə təsdiq edərək, onları kompüterin sisteminə daxil edir və ərizədə göstərilən məlumatların düzgünlüyünə görə Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyində nəzərdə tutulmuş qaydada məsuliyyət daşıyır.

8. Vətəndaşın yaşadığı yerin xüsusi daxili işlər orqanı ümumvətəndaş pasportunun verilməsi barədə ərizəni fotoşəkillə birlikdə 3 gün ərzində xüsusi rabitə vasitəsi ilə müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən edilmiş ümumvətəndaş pasportunu dolduran regional mərkəzə göndərir.

9. 15 gün ərzində regional mərkəzdə xüsusi texniki vasitələrlə ümumvətəndaş pasportu fərdi olaraq doldurulur və onu almaq üçün müraciət etmiş şəxsə verilməsi üçün vətəndaşın yaşadığı yerin xüsusi daxili işlər orqanına qaytarılır.

Vətəndaş və ya onun qanuni nümayəndəsi müraciət etdikdən sonra bir ay müddətində, Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyində nəzərdə tutulmuş hallarda isə beş iş günü müddətində vətəndaşın yaşadığı yerin xüsusi daxili işlər orqanının rəhbəri ümumvətəndaş pasportunun verilməsini təmin etməlidir və bunu etmədiyi halda məsuliyyət daşıyır.

10. Ölkədən gedən vətəndaşın və ya onunla gedən şəxslərin təcili müalicəsi, yaxud xaricdə yaşayan qohumunun: valideynlərinin, ərinin, arvadının, uşaqlarının, doğma qardaş və bacılarının ağır xəstəliyi və ya ölümü və ya digər müstəsna hallar pasportun təcili olaraq verilməsi haqqında ərizələrin növbədənkənar baxılması üçün əsasdır. Həmin faktlar aşağıdakı sənədlərlə təsdiq olunmalıdır:

Vətəndaş ərizəni və belə halları təsdiq edən sənədləri təqdim etdikdən sonra xüsusi daxili işlər orqanının rəhbəri bu Əsasnamənin 4—7-ci bəndlərində nəzərdə tutulmuş qaydalara uyğun olaraq vətəndaşa iki iş günü müddətində ümumvətəndaş pasportunun verilməsini təmin etməlidir və buna görə məsuliyyət daşıyır.

Ümumvətəndaş pasportu on illik müddətə verilir.

11. 18 yaşına çatmamış vətəndaş qanunla müəyyən edilmiş qaydada, bir qayda olaraq, ölkədən yalnız valideynlərindən birinin və ya qanuni nümayəndəsinin müşayiəti ilə və onların pasportlarına yazılmaqla və fotoşəkilləri yapışdırılıb möhürlə təsdiqlənməklə gedə bilər.

Müstəsna hallarda təhsil almaq, beynəlxalq tədbirlərdə iştirak etmək, müalicə olunmaq və ya daimi yaşamaq üçün xaricə gedən 18 yaşına çatmamış vətəndaşa onun valideynlərinin və ya qanuni nümayəndəsinin razılığı, müvafiq təşkilatların vəsatəti əsasında bu Əsasnamənin 4-7-ci bəndlərində nəzərdə tutulmuş qaydalara uyğun olaraq ümumvətəndaş pasportu verilir.

Əcnəbilər və ya vətəndaşlığı olmayan şəxslər tərəfindən övladlığa götürülmüş Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı olan uşaq ölkədən yalnız onun övladlığa götürülməsi haqqında məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş qətnaməsi və övladlığa götürmə haqqında şəhadətnamə təqdim edilməklə qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş qaydada gedə bilər.

Nümunəsi Azərbaycan Respublikasının Ali Soveti tərəfindən təsdiq edilən bu sənəddə Azərbaycan Respublikasının adı, bu sənədin adı və təyinatı, seriyası və sayı, sahibinin soyadı, adı, atasının adı, vətəndaşlığı, doğulduğu yer və tarix, cinsi, qan qrupu, boyu, gözlərinin rəngi, yaşayış yeri, sənədi verən orqanın adı, verilmə tarixi, sənədin etibarlıq müddəti, sənədi verən orqanın məsul işçisinin şəxsi imzası, vizalar və digər xüsusi qeydlər göstərilir və sənəd sahibinin fotoşəkli yapışdırılır.

12. Xidməti pasportlar bu Əsasnamənin 4—7-ci bəndlərində nəzərdə tutulmuş qaydalara uyğun olaraq müvafiq müəssisənin, idarənin, təşkilatın vəsatəti (3 saylı Əlavə) əsasında Qanunla müəyyən edilmiş müddətdə müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən xüsusi texniki vasitələrlə fərdi olaraq doldurulmaqla verilir.

13. Diplomatik pasportlar müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən xüsusi texniki vasitələrlə fərdi olaraq doldurulmaqla, yalnız Qanunla müəyyən edilmiş qaydada və nəzərdə tutulmuş hallarda verilir.

14. Xidməti və ya diplomatik pasport verilməsi əsası aradan qaldırıldıqda, əgər Qanunla başqa qayda nəzərdə tutulmayıbsa, pasportun sahibi, müvafiq müəssisə, idarə, təşkilat rəhbəri həmin pasportu müvafiq icra hakimiyyəti orqanına təhvil verməli və ya bu mümkün olmadıqda həmin nazirliyə məlumat verməlidirlər.

15. Tiplərindən asılı olmayaraq, pasportdakı və uşaq səyahətnaməsindəki yazılar latın qrafikası ilə Azərbaycan Respublikasının dövlət dilində və ingilis dilində vahid nümunə əsasında hazırlanır. Onun ayrıca vərəqələrində xüsusi bölmələrin adlarının rus, fransız, alman, ispan, ərəb və cin dillərinə tərcüməsi verilir.

16. Vətəndaş ümumvətəndaş pasportu ilə xarici ölkəyə gedərkən ondan viza tələb olunarsa, o, belə vizanı almaq üçün həmin ölkənin müvafiq diplomatik nümayəndəliyinə və ya konsulluğuna müraciət etməlidir. Xarici ölkədən Azərbaycan Respublikasına qayıtmaq üçün vətəndaşdan viza tələb olunmamalıdır.

17. Xidməti və diplomatik pasportlarla xaricə gedən şəxslər üçün xarici dövlətlərin vizaları müvafiq icra hakimiyyəti orqanının konsulluq idarəsinin notaları əsasında həmin ölkənin səfirliyindən və ya konsulluğundan alınır.

18. Daimi yaşayış üçün ölkədən gedən hər bir vətəndaşa dövlət sərhədini keçərkən sərhəd nəzarət məntəqəsinin səlahiyyətli vəzifəli şəxsləri tərəfindən izah olunmalıdır ki, o, Azərbaycan Respublikasının xaricdəki konsulluğunda uçota alınmalı və onun pasportunda müvafiq qeyd edilməlidir.

19. Əcnəbilər və vətəndaşlığı olmayan şəxslər (bundan sonra əcnəbilər) Azərbaycan Respublikasının sərhəd və gömrük nəzarət məntəqələrindən keçmək şərti ilə pasport və lazımi hallarda (beynəlxalq müqavilələrdə nəzərdə tutulmuş hallarda) rəsmiləşdirilmiş icazə—viza əsasında Azərbaycan Respublikasına gələ və Azərbaycan Respublikasından gedə bilərlər.

20. Azərbaycan Respublikasına gələn əcnəbilər Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə müəyyən edilmiş qaydada qeydiyyatdan keçməlidirlər. Turistlər, bir qayda olaraq, qeydiyyatdan keçmirlər.

21. Gəlişin məqsəd və müddəti göstərilməklə, əcnəbilərə giriş, qayıdış, tranzit və çıxış vizaları Qanunla müəyyən edilmiş qaydada Azərbaycan Respublikasının xaricdəki səfirlikləri və konsulluqları vasitəsi ilə və ya bilavasitə müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən verilir.

22. Azərbaycan Respublikasına birdəfəlik giriş-çıxış üçün əcnəbilərə giriş vizası üç gündən üç ayadək müddətə verilir.

23. Azərbaycan Respublikasına çoxdəfəlik giriş-çıxış üçün xarici ölkələrin Azərbaycan Respublikasındakı diplomatik və digər nümayəndəliklərində, konsulluqlarında və beynəlxalq təşkilatların nümayəndəliklərində işləməyə gələn əcnəbilərə və onların ailə üzvlərinə, eləcə də Azərbaycan Respublikasına təhsil almağa, ixtisasartırma kurslarında oxumağa gələn və ya Azərbaycan Respublikasının mənafeyi ilə bağlı olan hallarda siyahısı müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən edilmiş digər əcnəbilərə giriş vizası bir ildən iki ilədək müddətə verilir.

Azərbaycan Respublikasının səfirlikləri və konsulluqları Azərbaycan Respublikasına çoxdəfəlik giriş-çıxış üçün giriş vizalarını ikitərəfli sazişləri rəhbər tutaraq, yalnız müvafiq icra hakimiyyəti orqanının göstərişi əsasında verə bilərlər.

24. Müraciət etdikləri halda, şəxsi pasportu olan əcnəbilərə onlara verilmiş Azərbaycan Respublikasına birdəfəlik giriş-çıxış üçün giriş vizalarında göstərilmiş müddətdən əvvəl Azərbaycan Respublikasından gedərkən yenidən Azərbaycan Respublikasının ərazisinə bir ayadək müddətə gəlmək üçün müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən qayıdış vizası verilə bilər.

25. Azərbaycan Respublikasının beynəlxalq müqavilələri ilə yol verilən vizasız tranzit keçid halları istisna edilməklə, əcnəbilərə Azərbaycan Respublikasının ərazisindən dayanacaqsız və dayanacaqlı keçid üçün müvafiq icra hakimiyyəti orqanı, Azərbaycan Respublikasının səfirlikləri və konsulluqları bir və ya çoxdəfəlik tranzit vizası verə bilərlər. Belə vizada Azərbaycan Respublikasının ərazisini dayanacaqsız keçmək haqqında qeyd və möhür olmazsa, onun sahibinə Azərbaycan Respublikasında ən çoxu 5 gün qalmaq imkanı verilir.

26. Çıxış vizası Azərbaycan Respublikasının ərazisində daimi yaşamaq üçün icazəyə malik olan əcnəbilərə müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən verilir.

27. Bu Əsasnamənin 10-cu bəndində göstərilən əsasların mövcudluğu müəyyən olunarsa, həmin bənddə nəzərdə tutulmuş qaydaya uyğun olaraq müvafiq icra hakimiyyəti orqanı və ya Azərbaycan Respublikasının səfirlikləri və konsulluqları viza verilməsi haqqında əcnəbilərin ərizələrinə 48 saat ərzində baxmalıdırlar.

28. Qanunun tələblərinə zidd olaraq, viza verilməsində süründürməçiliyə yol verilməsindən və ya ərizəyə baxmaqdan imtina edilməsindən, viza almaq üçün əcnəbidən nəzərdə tutulmayan sənədlər tələb edilməsindən və ya heç bir üzürlü səbəb olmadan viza verilməməsindən və ya sərhəd nəzarəti məntəqəsindən buraxılmamasından əcnəbilər Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə əsasən məhkəməyə şikayət edə bilərlər.

29. Azərbaycan Respublikasında qalmaq üçün əcnəbilər vizalarında göstərilən müddət qurtaranadək qabaqcadan onun uzadılması məsələsini həll etmədikləri halda çıxış vizasının vaxtının qurtardığı andan 48 saat ərzində Azərbaycan Respublikası ərazisini tərk etməlidirlər.

Bu tələbi yerinə yetirməyən şəxslərin müəyyən edilməsi və axtarışı, onların bu qanunsuz hərəkətlərinin səbəblərinin aydınlaşdırılması və nəticəsindən asılı olaraq, Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə müvafiq tədbir görülməsi, o cümlədən lazım olarsa, həmin şəxslərin məcburi qaydada Azərbaycan Respublikasının ərazisindən çıxarılması (qovulması), müvafiq icra hakimiyyəti orqanları tərəfindən həyata keçirilir.

30. Azərbaycan Respublikasının ərazisindən çıxarılmış (qovulmuş) əcnəbilərin təkrarən Azərbaycan Respublikasına gəlməsinə yol verilmir.

31. «Ölkədən getmək və ölkəyə gəlmək və pasportlar haqqında» Azərbaycan Respublikası Qanununun həyata keçirilməsi üçün Azərbaycan Respublikasında «getmə-gəlmə» idarələrarası kompüter əlaqəsi əsasında məlumat-axtarış sistemi yaradılır.

32. Məlumat-axtarış sisteminin Vahid Məlumat Bankının vaxtında aşağıdakı məlumatla təmin edilməsi:

33. Məlumat-axtarış sistemi üçün məlumatlar hər 10 gündən gec olmayaraq, Vahid Məlumat Bankına yuxarıda göstərilmiş dövlət orqanları tərəfindən təqdim edilməlidir. Həmin məlumatların vaxtında və düzgün verilməsinə bu orqanların xüsusi bölmələrinin rəhbərləri məsuliyyət daşıyırlar.

34. Pasportların (uşaq səyahətnaməsinin) verilməsi haqqında qərar, ölkədən getmək və ya ölkəyə gəlmək üçün icazələr məlumat-axtarış sisteminin məlumatlarına əsasən, müvafiq olaraq pasportu (uşaq səyahətnaməsini) verən orqan və ya sərhəd nəzarət məntəqəsi tərəfindən verilir.

35. Qanunun tələblərinə zidd olaraq, pasport (uşaq səyahətnaməsi) verilməsindən imtina edilməsi, pasport (uşaq səyahətnaməsi) verilməsi üçün vətəndaşdan nəzərdə tutulmayan sənədlər tələb edilməsi və ya pasportun (uşaq səyahətnaməsinin) verilməsində və yaxud dəyişdirilməsində süründürməçiliyə yol verilməsi, üzürlü səbəb olmadan pasportun (uşaq səyahətnaməsinin) verilməməsi və ya vətəndaşın sərhəd nəzarəti məntəqəsindən buraxılmaması, habelə pasportun (uşaq səyahətnaməsinin) itirilməsi, qəsdən korlanması, oğurlanması, qanunsuz hazırlanması, saxtalaşdırılması, satılması və ya ondan qanunsuz istifadə olunması üstündə təqsirli şəxslər Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyində nəzərdə tutulmuş qaydada məsuliyyət daşıyırlar.